YANIK TEDAVİSİ-YANIĞA NE İYİ GELİR?

Yanık Nedir?
Yanık tedavisi nasıl yapılır? Yanığa ne iyi gelir? Yanık nasıl geçer?
Yanık Çeşitleri ve Nedenleri Nelerdir?
Yanık dereceleri nelerdir? Yanık derecelendirmesi nasıl yapılır? Yanık Derece Tedavileri Nelerdir?

1.(birinci) derece yanık
2.(ikinci) derece yanık
3.(üçüncü) derece yanık
4.(dördüncü) derece yanık

Yanmalara karşı alınması gereken önlemler nelerdir?
Güneş yanığı nedir? Güneş (Deniz) yanığına ne iyi gelir?
Yanıklarda uzak durulması gereken uygulamalar nelerdir?
Yanık nedeniyle ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Yanıklarda ilk yardım

1.Yanık Nedir?

Yaralanma çeşitleri arasında yer alan yanık, elektrik, radyasyon, ısı, güneş ışını, , kimyasal çeşitleri, sürtünme ve benzer sebeplere maruz kalan deri yüzeyi ve et bölümünde meydana gelen yumuşak doku yaralanmasıdır.
Genç nesilden daha fazla olarak orta yaş kesiminde ateş kullanırken ortaya çıkan alev ve kullanılan sigara, yanık yaralanmalarının başta gelen sebeplerindendir.

Yanık için en riskli kesim gençler ve yetişkinlerden farklı olarak yaş almış ihtiyarlar ile bebeklerdir. Çay dökülmesi nedeniyle oluşan çay yanığı, ısı etkisi ile sıvıların ve bazı katıların dönüşmesi ile oluşan buhar yanığı, kızgın yağ yanığı, kaynar su yanığı, buz yanığı, güneş yanığı, soğuk yanığı en çok bilinen ve yüksek oranda karşılaşılan yanıklardandır.

Bölge olarak az bir alanı kapsayan ve derine inmeyen yüzey ile ilgili yanıklarda gündelik hayatınıza devam edebilmeniz için evinizde kişisel müdahale imkanları bulunmaktadır. Vücudun ısı ve sıvı dengesinin zarar görmesine, enfeksiyon hastalıklarına sebep ciddi bir kalkan olan cilt derisinin yanık sonucunda yaralanmasıdır. Yanık nedeniyle fonksiyonlarda meydana gelen dengesizlikler vücudumuzun dengesinde de hatırı sayılır bozulmalara yol açarak yaşamsal aktivitelerimizi engelleyecek duruma gelebilir. Bu hususlar göz önüne alınarak, yanık büyük bir alanda etkili olmuşsa veya yanık cilt dokusunun derinlerini etkiliyorsa, acil olarak bir sağlık kurumuna başvurmanız ve uzman bir hekime muayene olmanız gerekir

2.Yanık tedavisi nasıl yapılır? Yanığa(Çay Yanığına, El Yanığına, Sıcak Su, Buhar, Dil Yanığına Ne İyi Gelir) Ne iyi gelir? Yanık nasıl geçer?

Türlere ayrılan yanık yaralanmalarına göre yanık tedavisi farklılık arz eder. Yanık, tek bir sebeple yani yalnızca yüksek derecedeki ısıdan etkilenme sonucunda meydana gelmez. Bu nedenle yanık tedavisi yönteminin farklılık gösterme nedenleri kimyasal madde, ısı, yüksek ışık teması ( güneş ya da solaryum gibi), radyasyon ve elektrik akımına maruz kalma olarak sayılabilir.
Sıkça rastladığımız yanık olaylarında cevabı en çok merak edilen sorulardan birisi “yaniga ne iyi geliyor?” sorusudur.
Başlangıç kuralı olarak yanık tedavisi sürecinde yanan kişi veya kişiler yanık olayının sebebi olan yanıcı ve yakıcı unsurlardan uzağa taşınarak, hayati işlevlerinin denetimi yapılmalıdır.
Yanık tedavisi gerçekte yanığa maruz kalındığı ilk anda başlar. Yanan kişiye yapılan ilk tedavi müdahalesi soğutulma işlemi olup bu işlem genelde bilindiği üzere yanmış olan yüzeyin üzerine temiz su uygulanmasıdır. Bu işlemin asıl amacı yanmış olana yüzeyin ve bölgenin ısısının seri bir şekilde normal vücut sıcaklığı seviyelerine indirilmesidir. Yanık tedavisinde, yanıkların tehlikeli olup olmadığının değerlendirilmesi yapıldıktan sonra eğer yanık:

- Derin bir yaralanma özelliği gösteriyorsa,

- Yanmış olan deri kuru ve kösele görünümüne bürünmüşse

- Yanık bölgesinde yanma sonrasında siyahlaşma ya da beyazlaşma gibi renk farklılıkları olmuşsa,

- Yanık yarasının çapı 8 cm’den büyükse veya kasık, kalça, eller, yüz, ayaklar veya büyük bir eklemi içine alıyorsa,

Bahsi geçen yanık yaraları tehlikeli boyutta yanık olarak değerlendirilir ve yanığa maruz kalan kişinin hayati işlevleri kaybolmuş ise vakit kaybetmeden 112 acil servisi aramalı ya da hasta tedavi için yanık merkezi olan bir sağlık kurumuna başvurmalıdır.

3.Yanığa ne iyi gelir? Yanık nasıl geçer?

Yanık yaralanmalarına maruz kalan insanlarda en çok merak edilen ve kafalarını yoran sorular “Yanık acısına ne iyi gelir?” ve “Yanığa ne sürülür?” benzeri sorulardır. Yanık derece çeşitlerinden olan hem birinci derece yanık hem ikinci derece yanık, kapladıkları alan ölçüleri esas alındığında ortalama 6 -7 cm’den az olursa ev ortamında iyileştirilebilirler. Evde yapılabilecek tedavi müdahaleleri genel olarak aşağıda saydığımız gibi olup bu müdahaleler yanığa maruz kalan bölgenin mikroptan etkilenmesini önleyecek ve yanık sonucunda oluşabilecek acıya engel olabilecektir .

1. Soğuk su (buz olmaması gerekir)

Az bir alanı kapsayan yanık yaralanması ile karşılaştığınızda başta yapılacak olan, yanmış vücut kısmına 20 dakikaya yakın olacak şekilde bolca az soğuk su uygulamaktır. Sonrasından yanık alanı suda kolay eriyen sabun kullanarak yıkayabilirsiniz.

2. Rahatlatıcı ve serin kompresler

Yanık bölgesinin üzerine yerleştirilen hafif bir soğukluk veren, rahatlatıcı bir katlı bez veya ıslatılmış steril bez, ağrıyı ve şişmeyi hafifletmeyi sağlayabilir. Serin katlı bez uygulaması süre olarak 5-15 dakikalık fasılalarla olabilir. Yanıkları tahriş etmek istemiyorsak çok fazla soğuk kompresler uygulamamamız gerekir.

3. Antibiyotik etkili ilaçlar ve merhemler

Yanık bölgesinde oluşabilecek enfeksiyonları önlemek için yardımcı olarak antibiyotikli etkili ilaçlar ve yanık kremi kullanılabilir. Aynı zamanda yanık olan bölgeye steril gazlı bezler ile örtebilir, pansuman yapabilirsiniz.

4. Aloevera

Aloevera’nın literatürde kullanılan ve bilinin ismi çoğunlukla “yanık bitkisi” dir. Bilimsel incelemeler, aloe veranın birinci derece yanık ve ikinci derece yanık yaralanmalarının tedavisinde etkin bir madde olduğuna dair kanıtlar içermektedir. Aloe vera intihabi reaksiyonu, şişlik ve ödemi önleyici özelliğe sahiptir. Dolaşımı teşvik eder ve bakterilerin büyümesinin önünü keser. Yanık bitkisi olan aloevera yaprağından çıkarılan alınan saf jel direk olarak yanık bölgesine sürülebilir. Kozmetik malzemeleri satan işyerlerinde aloe vera ürünlerine ulaşabilirsiniz. Bu ürün ne kadar çok aloe vera içerirse etkisi de o kadar fazla olur. Renklendirici, parfüm ve ek madde içeren aloe vera ürünleri tercih edilmemelidir.

5. Bal

Geçmiş zamanlardan itibaren yara ve yanık iyileştirmesinde kullanılan ve intihabi reaksiyonu, şişlik ve ödemi önleyici özelliğe sahip olan bal aynı zamanda doğal bakteri karşıtı ve mantar önleyici bir antifungaldır. Ev ortamında iyileştirmeye yardımcı olması açısından yanik kremi (merhemi) türünde bir ilaç bulamadıysanız etkilenen bölgeye ince bir katman halinde saf bal tedavisi uygulayabilirsiniz.

6. Güneşe ışınlarına maruz kalımı azaltmak

Yanık sonrası bakımında yanan bölgeyi güneş ışığından uzak tutarak ihtimam gösterilmesi çok önemlidir. Ne yazık ki, yanık tedavisi uygulamasına geçildiğinde önemsenmeyen veya birşey olmaz denilerek atlanan bir yöntem, vücudumuzun yanık kısımlarının normalinden geç iyileşmesine ya da iyileşme aşamasından istenilmeyen bir şekilde yanık izi oluşmasına sebebiyet verebilir. Ev dışına çıkmamız gerektiğinde havadar, ince ve hafif bir örtü ile yanık kısım için iyi bir önlem olacaktır.

7. Bandaj uygulamak

Genellikle el yanığı evlerimizde sık sık kullanmak zorunda kaldığımız ocak, fırın ve ütü gibi ev aletleri nedeniyle olmaktadır. Bizde karılaştığımız bu olay neticesinde “el yanıklarına ne iyi gelir?” sorusunun cevabını çok merak ederiz. El bölgemizde olan yanıklarda elimize tahribat oluşturacak, ince olmayan bir (yünlü) eldiven takmaktansa bandaj yapmak daha iyidir.

8. Yanık olan yüzeydeki kabarcıklara dokunmamak

Yanık (su toplayan yanık) oluştuktan birkaç saat geçince deride içi su dolu kabarcıklar gözlemleyebilirsiniz. Blisterlere (içi su dolu kabarcık) kesinlikle dokunmayın ve onları patlatmayın. Bir Yanık bölgedeki su dolu kabarcıkları patlatmak enfeksiyon riski doğurur.
Yanık bölgede meydana gelen blisterler sizde endişe doğurmuşsa kısa sürede doktorunuzla iletişme geçin.

4.Yanık Çeşitleri ve Nedenleri Nelerdir?

Ev yaralanmalarının en tipik örnekleri olan ve evde yemek pişirirken, çay demlerken, su kaynatırken, ütü kullanırken çay yanığı, yağ yanığı, sıcak su yanığı gibi nedenlerle elimizde, kolumuzda, vücudumuzun diğer bölgelerine oluşan yaralanmalardır. Isı gibi dış etkenlerden kaynaklanan bir faktör nedeniyle yanan kısımdaki deri katmanları önemli bir şekilde zarar görür. Deri katmanın da oluşan bu hasarın sebebi kimyasal maddeler veya radyasyonda olabilir.

Ateş ve demir benzeri kuru ısı sebebiyle meydana gelen yanık, buhar yanığı, bir kapalı alan yanık çeşidi olan haşlanma, kaynar su yanığı çok sık karşılaşılan yanıklardır. Haşlanma türü yanıkla, çocuklarda ve 60-65 yaşını aşmış yaşlılarda sık karşılaşılırken, güneş ışını sebebiyle oluşan yanıklar, kibrit, çakmak yanıkları gençlerde daha sık görülür. Kaç çeşit yanık vardır? sorusunun cevabı olarak diğer yanık çeşitleri şu şekildedir:

• Sürtünme Yanıkları

• Soğuk Yanıkları:

• Termal Yanıklar:

• Radyasyon Yanıkları:

• Kimyasal Yanıklar:

• Elektrik Yanıkları:

• Kaynar Su Yanıkları

5. Yanık dereceleri nelerdir? Yanık Derecelendirmesi Nasıl yapılır? Yanık Derece Tedavileri Nelerdir?

Yanık derecelendirmesi, yanık ciddiyetini gösterir ve bunu ortaya çıkaran bir gruplandırmadır. Yanığın derecesi birçok sebebe göre değişebilmektedir. Kişinin yanık olayından etkilendiği zaman ve yanığı oluşturan ısının yüksekliği bunda etkilidir. Yanık derecesi ne kadar yüksekse yanık o kadar şiddetlidir. Yanığın hangi derece olduğu, derideki tutulum alanı yanığın şiddetini değiştirmektedir. Yaradaki derinlik, yaygınlık, bölge, enfeksiyon riski, yaş, solunum yoluyla görülen zarar, hastalık hikayesi yanığın ciddiyetinin tespitinde önemli olan unsurlardır.

Yanık dereceleri aşağıdaki gibi sınıflandırılır:

1. (birinci) derece yanık:

1. (birinci) derece Yanık Tedavisi:

2. (ikinci) derece yanık:

2. (ikinci) derece yanık tedavisi:

3. (üçüncü) derece yanık:

3. (üçüncü) derece yanık tedavisi:

4. (dördüncü) derece yanık:

4. (dördüncü) derece yanık tedavisi:

6.Yanmalara karşı alınması gereken önlemler nelerdir?Yanık Çeşitleri ve Nedenleri Nelerdir?

Etkilediği alan geniş olan ve derinin alt katmanına kadar inen yanık yaralanmaları ve elektrik çarpması sonucu oluşan elektrik yanığı vakalarında mutlaka hastanede hekim kontrolünde tedavi gerçekleştirilmelidir.
Yanık olan alan, vakanın ardından steril ve soğuğa yakın derecedeki suyla, mümkünse çeşmeden akan su ile temas ettirilmelidir.
Yanık olan bölgeye kesin olarak diş macunu, pudra, zeytin yağı, kolonya benzeri ürünler yapılmamalıdır.
Yanan vücut bölümünde içi su dolu kabarcıklar varsa bunların üzerine dokunmamalı ve patlaması engellenmelidir.
Sıkça karşılaştığımız el yanığı ve parmak yanığı vakalarında yanan kısımlarda şişlik meydana gelebileceğinden el ve parmağımızdaki tüm takılar çıkarılmalıdır.
Enfeksiyon riski çok fazla olan yanık bölgesi mutlaka korunmalıdır. Bu husus asla unutulmamalıdır. Steril bir sargı beziyle yanık bölgesinin üzeri özellikle pamuk kullanmamaya dikkat ederek tamamen kapatılmalıdır.
Yanık kısım üzerine aşırı sıkı bandaj uygulayarak bu bölgenin sürtünme ve basınç yoluyla tahriş olmasının önüne geçilmelidir.
Yanık olan bölgenin tedavisi için gerekli olan pansuman için hastane, klinik ve sağlık ocağı gibi kuruluşlara başvurulmalıdır.

7. Güneş yanığı nedir? Güneş (Deniz) yanığına ne iyi gelir?

Güneş ışınlarının zararlı olduğu anlar ve maruz kalınan süre dikkate alınmadan denizde veya kenarında vakit geçirilirken, güneş yanığı ile karşılaşabiliriz. Yaz aylarında sürekli başımıza gelen bu vaka nedeniyle, “Deniz yanığına ne iyi gelir?” veya “Güneş ışınlarının sebep olduğu yanığa ne iyi gelir?” sorusunun cevabı merak edilen bir husustur. Vücudumuzu etkileyen güneş yanığının tedavisi, başka yanık çeşitlerinin tedavisi ile benzerlik gösterir. Güneş yanığına maruz kalan alanı güneşten uzak tuttuğumuzda ve yanık olan cilde serin su, antibakteriyel yanık kremi (merhem) ya da aleo vera uyguladığımızda, yanık tedavisi sürecide kısa olacaktır. Güneş yanığı tedavisinde iyileşme süreci boyuncunca sıvı kullanımı artırılmalıdır.

Güneş yanığı olması için güneş ışınlarına maruz kalma süresi çok önemli değildir. Çok az bir sürede dahi güneşte kalınsa deri yüzeyinde yanık oluşabilir. Yanan deride kızarıklıklar olur, ısı değeri yükselir, yanma hissi ve ağrı meydan gelir. Bu belirtiler ortaya çıktığında ılık bir suyla serin bir şekilde duş alındığında cilt rahatlayacaktır. Yanık için aloe vera içerikli yanık kremi de mevcuttur. Doktorunuzun tavsiyesi ile ağrı ve batma şikayetlerinize karşı olarak ağrı kesiciler de alınabilir. Yanık daha şiddetli ise deride içi su dolu kabarcıklarda görülebilir. Hatta gece yanığı da denilen zonayı ortaya çıkaran en önemli etmenler biri de bağışıklık sistemini zayıflatan güneş yanıklarıdır. Bu gibi durumlarda bir uzman hekime başvurmak gerekebilir.

8. Yanıklarda uzak durulması gereken uygulamalar nelerdir?

Yanığa iyi geldiği düşünülen fakat tedavi etmek bir kenara yanığın durumunu daha da kötüleştirebilecek ürünlerden uzak durmalısınız. Yanık tedavisi için asla uygun görülmeyen ürünler şunlardır:

Tereyağı
Yağlar(zeytinyağı dahil)
Yumurta Akı ve sarısı
Buz
Diş macunu
Yoğurt

9. Yanık nedeniyle ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Yüz, ayaklar, eller, kalçalar, kasık, vücudun geniş bir alanını kaplayan yanıklarda,
Yanan bölgede derine etkili olmuş yanıklarda,
Cildin renginde bozulma olmuş ve deri rengi kösele rengine bürünmüşse,
Yanan cildin yüzeyi kömür gibi olmuşsa ve yine yanan bölgede kahverengi, beyaz veya siyah leke oluşmuşsa,
Elektrik kaynaklı ve etken maddesi kimyasal olan bir yanık meydana gelmişse,
Nefes alıp vermede sıkıntı varsa veya nefes yolunda yanık oluşmuşsa, acilen tıbbi yardıma başvurulmalı ve acil yardım gelemeden önce yapılması gereken ilk yardım tedavileri uygulanmalıdır.

Ev ortamında yapılmış olan tedavinizden sonra aşağıdaki durumlarla karşılaşılırsa bir hekime başvurunuz:

Yanık nedeniyle oluşan yaradan sızıntı, yaralı bölgede şiddetlenen ağrı, şişlik ve kızarma şeklindeki enfeksiyon emareleri,
Yanığın meydana geldiği alan büyükse veya yanık bölgesi iki haftalık bir süreçte iyileşme eğilimi göstermiyorsa,
Açıklaması olmayan ve yeni ortaya çıkmış belirtiler,
Yanık bölgesinde meydana gelen önemli ve ciddi yara yanık izi oluşumu.

10. Yanıklarda ilk yardım:

Isı ile oluşan yanıklarda ilkyardım işlemleri nelerdir?

Yanma olayı süren bir insanı önce olayın verdiği panikten kurtarmalı, koşuyorsa engellenmeli, ısıya sebep olan maddenin olduğu alandan ayrılması sağlanmalıdır. Bir örtü veya battaniye gibi bir araçla yanmaya devam eden insanın üzeri örtülerek yuvarlanır. Hayat emarelerinin değerlendirmesi yapılır. Nefes alıp vermesinde ve nefes borusunda bir sıkıntı olup olmadığı denetlenir. Yanık olan bölgede derilerin kalkmaması sağlanarak üzerindeki giyecekleri ve yanık yerdeki tüm takılar çıkarılmalıdır. Takılar çıkarılarak yanık bölgesinde ödem oluşması önlenmiş olur. Giysilerimiz yanan bölge üzerine yapışmışsa öncelikle bölgede soğutma işlemi yapılmalıdır. Yanmış ve soğuma işlemi gerçekleştirilmiş giysi yanan bölgeden uzaklaştırılacaksa deriye zarar vermeden bu işlem yapılmalıdır. Yanmış vücut bölgeye 20 dakika kadar musluk suyu uygulanmalıdır. Yanan alan büyük bir çevreyi kaplıyorsa musluk suyuna tutma işlemi yapılmaz. Çünkü ısı kaybı çok olur. Yanık bölgeye takılmış cisimler varsa kesilerek uzaklaştırılır. Yanığa maruz kalmış kişinin hızlı bir şekilde iyileşmesi için temiz ve hijyenik bir tedavi çok önemlidir. Deri yüzeyi su toplamışsa, suyun toplandığı kabarcıklar patlatılmaz. Yanık olan bölgeye merhem ve ilaç uygulanmadan, yanmış olan alan steril bir bezle kapatılmalıdır. Yanık bölgeler bandaj yapılacaksa yanan alanlar birleşik bir şekilde bandajlanmamalıdır. Yanık nedeniyle etkilenen alan çok büyük ise tıbbi müdahale yapılabilecek kurumlar uzak bir mesafede ise yanık oluşan kişi kusmuyorsa ve bilinci yerindeyse ağız yoluyla sıvı verilerek sıvı eksikliği tamamlanır ve tıbbi yardım alması sağlanır

Soğuk yanığı vakasında ilk yardım işlemleri nelerdir?

Bu tip yanık olaylarında başlangıç müdahalesi olarak, yanığa maruz kalan insana soğuk temasının engellenmesi ve elbiselerinin çıkarılmasından sonra kıyafetlerinin değiştirilmesi gerçekleştirilmelidir. Vücudun ovuşturulması ya da yanık olan bölgeye temas soğuk yanığı olayında daha çok hasara sebep olabilir. Aynı şekilde yanan insanı doğrudan sıcağa temas ettirmek veya sıcak suya sokmak da daha çok zararına olabilir. Soğuk yanıklarında hissizlik nedeniyle sıcaklığı anlayamayan insanda yanık derinlikleri de daha fazla olabilir. Tıbbi yardım alınması göz ardı edilmemelidir.

Kimyasal yanıklarda ilkyardım nasıl olmalıdır?

Kimyasal yanık vakasına sebep kimyasal maddelerin hızla yanan bölgedeki ciltle teması önlenmelidir. Yanık alana çok ve yavaş akan suyla yaklaşık 15–20 dakika uygulama yapılmalıdır. Yanan kişinin elbiseleri çıkarılmalıdır. Yanığa maruz kalan insanın üzeri örtülmeli ve bir hekimden yardım alınarak kimyasal yanık tedavisi yapılmalıdır.

Elektrik yanığı vakarlından ilkyardım nasıl olmalıdır?

Elektrik yanıklarında paniğe kapılmadan, sakin kalınması gerekmekte olup yanığa maruz kalan insanla temas etmeden elektrik kesilmelidir. Buna engel bir durum varsa enerji geçirgenliği olmayan bir cisimle (tahta veya ip olabilir) kişinin elektrikle bağlantısı koparılmalıdır. Yanığa maruz kalan insanın hayati işlevleri değerlendirilmelidir. Elektrik yanığı vakasında su ile müdahale kesinlikle yanlıştır. Yanan kişi yerinde sabit kalmalıdır. Yanık sebebiyle hasarsa uğrayan alan steril bir bezle kapatılmalıdır. Tıbbi yardıma başvurulmalı ve en kısa sürede en yakın sağlık merkezine gidilmelidir.

Yanık tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi almak için ile Plastik, Rekonstruktif ve Estetik Cerrahı Op.Dr. Onur OĞAN iletişime geçiniz.

“Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.”

ANTALYA YANIK TEDAVİSİ